Co to są organizacje pozarządowe?
Organizacje pozarządowe to wszystkie podmioty, które nie są organami lub jednostkami podległymi administracji publicznej (rządowej i samorządowej) oraz których działalność nie jest nastawiona na osiąganie zysku. Czasami o organizacjach pozarządowych mówi się jako o „trzecim sektorze”, w odróżnieniu od sektora publicznego oraz sektora przedsiębiorstw. Takie rozumienie organizacji pozarządowej jest zbliżone do definicji prawnej, jednakże zakresy tych pojęć się nie pokrywają.
Definicję organizacji pozarządowej można znaleźć w Ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. 03.96.873). Jest to definicja uniwersalna, w tym sensie, że inne akty prawne często odwołują się do pojęcia organizacji pozarządowej w rozumieniu tej ustawy
(np. Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym – art. 2 pkt 2).
Definicja ta podaje, że: „organizacjami pozarządowymi są:
- niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w rozumieniu ustawy o finansach publicznych,
- niedziałające w celu osiągnięcia zysku
– osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia, z zastrzeżeniem ust. 4.” (art. 3 ust 2).
Organizacjami pozarządowymi są więc nie tylko podmioty, które mają osobowość prawną, ale także jednostki, które tej osobowości nie mają (np. stowarzyszenia zwykłe, uczelniane organizacje studenckie, koła gospodyń wiejskich).
Jeśli chcemy ocenić, czy dana instytucja należy do sektora organizacji pozarządowych – należy wziąć pod uwagę dwa kryteria: fakt czy dany podmiot nie należy do sektora finansów publicznych oraz jego niekomercyjny charakter. Powyższa definicja ustawowa jest szeroka. Jej zapisy obejmują także takie podmioty jak: partie polityczne, fundacje tworzone przez partie polityczne, związki zawodowe i organizacje pracodawców, samorządy zawodowe (np. samorząd lekarski, adwokatów, radców prawnych itp.). Ponieważ nie było intencją ustawodawcy by tego typu podmioty mogły korzystać z wszystkich możliwości, które wprowadza ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, zostały one wprost wskazane (art 3 ust 4) jako te, do których nie stosuje się przepisów działu II, dotyczącego działalności pożytku publicznego. Skoro więc nie stosuje się do nich działu II ustawy, to logiczne jest, że stosuje się pozostałe przepisy ustawy, a więc dział I i III. Gdyby przyjąć, że wymienione podmioty nie są organizacjami pozarządowymi, to do nich nie stosowałoby się w ogóle przepisów ustawy, a więc zastrzeżenie odnośnie działu II byłoby zbędne. Ponad to wymienione wyżej podmioty odpowiadają ogólnej definicji organizacji pozarządowej, ponieważ nie należą do sektora finansów publicznych i nie działają w celu osiągnięcia zysku.
Mimo, że partie polityczne i tworzone przez nie fundacje, związki zawodowe i organizacje pracodawców, samorządy zawodowe, mieszczą się w definicji organizacji pozarządowej, to nie mogą one uzyskać statusu organizacji pożytku publicznego oraz nie mogą otrzymywać dotacji w trybie określonym w ustawie (zgodnie z art. 3 ust. 4 nie stosuje się do nich działu II ustawy, w którym jest mowa o zasadach uzyskiwania tego statusu oraz o zlecaniu organizacjom realizacji zadań publicznych).
OGŁOSZENIE
Ustawa z dnia 1 marca 2018 roku o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2023r. poz. 1124 z późn. zm., dalej również jako: u.p.p.p.) nakłada na „instytucje obowiązane” obowiązek podejmowania działań, których celem jest przeciwdziałanie wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz przeciwdziałania finansowaniu terroryzmu. Instytucjami obowiązanymi zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 21 i 22 u.p.p.p. są również stowarzyszenia oraz fundacje.
W związku z powyższym, na mocy art. 130 ust. 2 pkt 2) i 3) u.p.p.p. w związku z art. 2 ust. 1 pkt 21) i 22) w/w ustawy, art. 25a ustawy z dnia 7 kwietnia 1989r. prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2020 r. poz. 2261) oraz art. 14a ustawy z dnia 6 kwietnia 19 roku o fundacjach (Dz. U. z 2023r. poz. 166) Starosta Janowski przypomina o obowiązku przekazywania Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej informacji o których mowa w art. 72 ust. 1 u.p.p.p. oraz o stosowaniu środków bezpieczeństwa, o których mowa w art. 34 u.p.p.p. w sytuacji zaistnienia przypadków, o których mowa w art. 35 u.p.p.p. tj. np. przyjmowaniu płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 EURO, bez względu na to, czy płatność jest przeprowadzana jako pojedyncza operacja, czy kilka operacji, które wydają się ze sobą powiązane.
W związku z powyższym, Starosta Janowski wzywa stowarzyszenia i fundacje mające siedzibę na terenie powiatu janowskiego do przekazania informacji w formie pisemnego oświadczenia
– wzór do pobrania, podpisanego przez osobę/y do tego uprawnione zgodnie z zasadami reprezentacji, informującego o stanach faktycznych wskazanych w art. 35 u.p.p.p. Oświadczenie należy złożyć do Starostwa Powiatowego w Janowie Lubelskim w terminie do 22 lutego 2024 roku. Niezastosowanie się do powyższego żądania skutkować będzie zastosowaniem sankcji, przewidzianych w rozdziale 13 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.
Linki przydatne organizacjom pozarządowym:
http://www.ngo.pl/ – portal organizacji pozarządowych
http://www.centrumprobono.pl/ – portal umożliwiający pośrednictwo w zakresie bezpłatnej pomocy prawnej pomiędzy kancelariami prawnymi a organizacjami pozarządowymi
http://www.klon.org.pl/ – portal Stowarzyszenia Klon/Jawor wspierającego organizacje pozarządowe