Wczoraj, w Centrum Spotkania Kultur w Lublinie zainaugurowano obchody 80. rocznicy Akcji „Reinhardt”. Celem uroczystości, które potrwają do listopada 2023 roku, jest edukacja oraz godne uczczenie ofiar zagłady. W obchodach biorą udział rodziny ofiar, a także goście z zagranicy. Zarząd Województwa Lubelskiego reprezentują: marszałek Jarosław Stawiarski, wicemarszałek Zbigniew Wojciechowski oraz członkowie zarządu Zdzisław Szwed i Bartłomiej Bałaban.
Główne uroczystości rocznicowe, zainicjowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie, odbywają się w dniach 16-17 marca br. w 80. rocznicę rozpoczęcia Akcji „Reinhardt” i pierwszych transportów ofiar do obozów zagłady na Lubelszczyźnie. Kryptonim „Reinhardt” oznaczał operację eksterminacji Żydów z Generalnego Gubernatorstwa i okręgu białostockiego, przeprowadzoną w latach 1942-1943 na terytorium okupowanej Polski w ramach Endlösung der Judenfrage (tzw. ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej).
– Minęły trzy pokolenia, a ludzkość niestety nie wyciągnęła wniosków z tego, co wydarzyło się podczas zagłady. Tak jak 80 lat temu, tak i obecnie, były i są ośrodki władzy, które nie wyrzekają się metod ludobójstwa. Kolejny raz w imię ambicji czy też dążeń ideologicznych dokonywane są zbrojne akty przemocy na niewinnej i bezbronnej ludności cywilnej. Pragnę z całą mocą podkreślić: mord na bezbronnych w każdych czasach, bez względu na to, czy nazwany zostanie „akcją” czy „operacją specjalną”, pozostaje niezmiennie po prostu zbrodnią – mówił Marszałek Województwa Lubelskiego Jarosław Stawiarski.
W pierwszym dniu obchodów odbył się wykład na temat Akcji „Reinhardt” i przemówienia rodzin, ocalałych z zagłady. Następnie, TVP3 Lublin zaprezentowało reportaż historyczny „Miejsca – Zagłada – Pamięć”, po którym nastąpił uroczysty koncert w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Lubelskiej. Zwieńczeniem pierwszego dnia był marsz z lampionami, w którym wzięła udział młodzież oraz potomkowie rodzin ofiar Akcji „Reinhardt”. Pochód wyruszył o godzinie 18:30 z al. Tysiąclecia i przeszedł Szlakiem Pamięci na Umschlagplatz przy ul. Zimnej, gdzie zostały złożone wieńce przy tablicy pamiątkowej na dawnej rampie.
Dzisiaj, od godziny 9:00 do 18:00 zaplanowane są wizyty dla gości zagranicznych „Szlakiem lubelskich sztetli”. Pierwszy szlak rozpoczyna i kończy się w Lublinie, a prowadzi przez Izbicę, Szczebrzeszyn i Zamość. Drugi szlak podobnie początek i koniec ma w Lublinie, po drodze odwiedzi Kock i Kazimierz nad Wisłą.
Zaplanowane na półtora roku wydarzenia odbywają się w Lublinie oraz we wszystkich miastach, w których przed wojną żyli Żydzi i zostali zamordowani przez okupanta niemieckiego. Wydarzenia adresowane są przede wszystkim do potomków oraz rodzin ofiar, zamieszkujących obszar ówczesnego Generalnego Gubernatorstwa i Galicji, a także pochodzących m.in. z Austrii, Holandii, Słowacji i innych okupowanych przez Trzecią Rzeszę krajów.
Remigiusz Małecki – rzecznik marszałka woj. lubelskiego; foto: www.teatrnn.pl
(ulica Staszica 3 w Lublinie – przesiedlenie ludności żydowskiej; autor nieznany)